Từ thời xa xưa yến sào được xem là một loại sản phẩm xa xỉ chỉ dành để phục vụ vua chúa hoàng gia. Cho đến ngày nay, với nhu cầu quan tâm sức khoẻ ngày càng cao, yến sào trở nên được lựa chọn và sử dụng ngày càng cao.
Yến sào còn được gọi là tổ yến cái mà kết tinh bằng nước dãi của chim yến. Nước dãi của chim yến sẽ bị đông cứ lại khi được tiếp xúc với không khí. Dựa vào màu sắc và độ quý hiếm mà yến sào được chia thành nhiều loại khác nhau như: yến tươi, yến khô, yến thô và yến tinh chế. Yến sào luôn được nhận được sự ưu ái khi nhắc đến các dược phẩm cao quý vì hàm lượng dinh dưỡng của nó mang đến nhiều lợi ích cho sức khoẻ là không hề nhỏ. Với sự chênh lệch về giá cả và hàm lượng dinh dưỡng khiến nhiều người tiêu dùng gặp khó khăn trong việc lựa chọn
1. Nên mua yến tươi hay yến khô?
Yến tươi là yến được lấy từ yến thô trải qua quá trình làm sạch, ngâm nước và để ráo nước nhưng không được sấy khô. Sở dĩ yến tươi là yến chỉ trải qua quá trình sơ chế đơn giản nên về mặt giá trị dinh dưỡng thì độ nguyên chất của nó vẫn còn nguyên vẹn và có giá thành tương đối rẻ. Đối với những người có cuộc sống bận rộn thì yến tươi sẽ là sự lựa chọn hợp lí vì có thể dùng trực tiếp. Thêm vào đó, mùi đặc trưng của yến tươi là tanh nhẹ cái mà giúp để nhận biết được yến tươi có phải là yến kém chất lượng.Tuy nhiên vì là yến tươi nên có chỉ có thời gian bảo quản ngắn khoảng từ 3-4 ngày và phải biết kết hợp cách bảo quản hợp lí.
Như tên gọi thì Yến khô được hiểu là yến ở dạng khô. Yến khô gồm có hai loại chính là: yến thô và yên tinh chế. Khác với yến tươi thì khi mua yến khô về thì người tiêu dùng phải mất thời gian để sơ chế và chế biến.Vì vậy đối với những gia đình bận rộn thì đây chắc hẳn là một bất tiện. So với yến tươi thì yến khô có thời gian bảo quản tương đối dài và dễ dàng bảo quản hơn.
2. Nên mua yến thô hay yến tinh chế?
Yến thô là yến được thu hoạch từ tổ yến tự nhiên cái mà vẫn còn nguyên tạp chất và lông của chim yến. Vì được thu trực tiếp từ tự nhiên và chưa qua quá trình làm sạch cho nên yến thô là loại yến có giá trị dinh dưỡng cao nhất và có giá thành rẻ nhất. Và với mùi vị đặc trưng ,dễ nhận biết nên yến thô thường được khó làm giả. Điều này giúp cho người tiêu dùng yên tâm khi lựa chọn yến thô để sự dụng. Tuy nhiên vì là yến chưa được làm sạch cho nên người tiêu dùng đòi hỏi cần phải có tay nghề kinh nghiệm, tỉ mỉ, kiên nhẫn trong quá trình làm sạch và cũng tiêu hao nhiều thời gian. Vì vậy đó được xem như là nhược điểm của yến thô.
Yến tinh chế là từ yến thô không qua phân loại trải qua quá trình làm sạch như ngâm nước, rút lông, ép khuôn và sấy khô. So với yến khô thì yến tinh chế có tính thẫm mĩ hơn, yến được làm xử lý sạch và có hình dáng bắt mắt hơn. Và đối với người không có nhiều thời gian thì yến tinh chế là một sự lựa chọn đúng đắn. Tuy nhiên, bị tác động nhiều bởi quy trình chế biến nên yến tinh chế bị mất đi một phần hàm lượng giá trị dinh dưỡng nhưng lại có giá cả mắc hơn yến thô và yến tươi. Thông qua quá trình làm sạch, nhiều nhà phân phối lợi dụng để làm giả như đưa hoá chất để tẩy trắng hoặc tăng trọng yến .
3. Nên mua yến sào loại nào?
Xét trên yếu tố màu sắc thì yến sào gồm có 3 loại: huyết yến, hồng yến, và bạch yến. Tuỳ vào giá cả và mục đích sử dụng, người tiêu dùng có thể xem xét để đưa ra sự lựa chọn hợp lý vì mỗi loại đều có giá trị dinh dưỡng đặc biệt của từng loại và có những lợi ích riêng về sức khoẻ.
Huyết yến là yến đảo có màu đỏ thẫm được khai thác từ sâu trong hang động, địa hình khó khăn. Huyết yến là được tạo ra từ vị trí chim yến làm tổ trên vách đá. Từ nước dãi của chim yến tiếp xúc hoá học với những vách đá có nhiều khoáng chất và thêm điều kiện môi trường như độ ẩm, ánh sáng thì huyết yến được tạo ra. Vì quá trình hấp thụ khoáng chất xảy ra trong thời gian dài nên huyết yến là loại yến có giá trị dinh dưỡng cao nhất đem lại lợi ích sức khoẻ tuyệt vời của con người như kích thích hệ tiêu hoá, giảm viêm khớp.
Huyết yến rất khó khăn trong việc khai thác và thuộc loại rất quý hiếm.Và huyết yến ở càng sâu trong hang động thì càng có nhiều hàm lượng dinh dưỡng và màu càng sẫm. Một điều nữa là huyết yến chỉ có thể khai thác hoàn toàn tự nhiên từ đảo và không thể nuôi trong nhà. Chính vì điều này mà yến huyết có giá thành cao nhất. Để giải thích về giá cả cao ngút ngàn của huyết yến, nhiều người cho rằng sở dĩ vì chim yến không nhả đủ nước dãi cho nên đã dùng máu của mình để kết tổ. Tuy nhiên điều đó chưa được chứng minh.
Hồng yến còn được gọi là vàng yến, có màu cam hoặc màu hồng nhạt. Hồng yến được tìm thấy trên các vách đá cheo leo, cao chót vót. Mặc dù thời gian và khả năng hấp thụ các khoáng chất không bằng huyết yến nhưng hồng yên vẫn có nhiều giá trị dinh dưỡng không kém. Về giá cả, hồng yến có giá thành thấp hơn huyết yến. Huyết yến có độ dài và giòn hơn là bạc huyết. Vì có giá cả trung bình giữa huyết yến và bạch yên, hồng yến được lựa chọn để làm quà nhiều nhất.
Bạch yến là loại yến có màu trắng, hơi đục, là loại thông dụng được người người nhà nhà sử dụng nhiều nhất. Đây cũng chính là loại yến có giá thành rẻ nhất và cũng có giá trị dinh dưỡng tương đối cao. Khác với yến huyết và hồng huyết, bạch yến khó có thể làm giả trên thị trường. Trong khi đó với vài thủ thuật của nhà sản xuất như sử dụng các chất hoá màu để làm giả yến huyết và hồng huyết.
4. Nên mua yến loại nào?
Thông thường thì yến gồm có thân tổ yến và chân yến.
Thân tổ yến thường được gọi là tổ yến, là được làm từ nước bọt của chim yến và đông cứng khi tiếp xúc với không khí cái mà được hiểu là tổ yến thô.
Chân yến là phần giúp tai yến sào bám vào vách đá và cố định vị trí.Vì phải chống đỡ phần thân,chân yến có độ dày và có độ dai hơn phần thân. Về mặt dinh dưỡng thì chân yến có giá trị giống nhau với tổ yến. So với tổ yến thì chân yến có giá thành mềm hơn, thấp hơn, phù hợp với nhiều hộ gia đình có mức sống trung bình, muốn chi tiêu hợp lý và nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình. Tuy nhiên vì chân yến là phần già cho nên độ cứng của chân yến cần nhiều thời gian trong quá trình sơ chế cũng như là chế biến.
5. Nên mua yến ở đâu?
Với giá thành khá cao, nên chất lượng cũng là mối quan tâm hàng đầu của người mua. Việc tìm ra các nơi bán uy tín có chất lượng thật là điều không dễ dàng đối với người mua. Người mua nên sáng suốt để không bị “tiền mất tật mang”. Khi mua yến sào cần chú ý tìm mua những nơi có uy tín lâu năm trên thị trường như Yến sào Khánh Hoà, yến sào Yến Việt. Tìm đến những nơi được cấp giấy công nhận về quy trình chế biến. Nên mua trực tiếp tại các cơ sở nuôi hoặc khai thác yến, không nên mua qua trung gian hay là những nơi không rõ rành về nguồn gốc.